Onkologik kasalliklar va ularn

Onkologiya (يون. أونكوس - شيش ، أوسما فا ... لوجيا) - مروحة tibbiy-biologik ؛ odam، hayvon va oʻsimliklarda onkogenezni nazariy، eksperimental va klinik jihatdan oʻrganadi va osmalarni aniqlash، davolash hamda oldini isullab chiqadi. Eksperimental va klinik Onkologiya farq qilinadi. Onkologiya 20-asrda eksperimental tibbiyot yutuqlari (hsma hujayralarini koʻchirib oʻtkazish، keyinchalik esa tashqaridan taʼsir etib، hayvonlarda oʻsmalar hosil qilish) asosida shakllandi. Omalsmalar insoniyatga juda kadimdan maʼlum (Gippokrat، ​​K. Galen)، unga oid dastlabki yozma manbalar miloddan avvalgi Misr، Xitoy va Hindistonda topilgan. Onkologiya ning rivojlanishida، ayniqsa، Gippokrat، ​​Ibn Sino، nemis olimi R.

Virxov، rus olimlari M. A. Novinskiy، N. N. Petrov va boshqalarning xizmatlari katta. Eksperimental Onkologiya (MA Novinskiy asarlaridan boshlangan، 1876) va nazariy Onkologiya da oʻsma hosil qiluvchi omil turiga qarab 3 asosiy yoʻnalish: virus Onkologiya si (fransuz olimi A. Borrel، 1903، amerikalik olim، 19P)، amerikalik olim K. Yamagiva va K. Itikava، 1915) va radiatsion Onkologiya (fransuz olimi A. Lakassan، 1932) va boshqa shakllandi. Rus olimi L. A. Zilber oʻsmalarning virus-genetik nazariyasini ishlab chikdi. Klinik Onkologiya ning jadal rivojlanishi xirurgiya، radiologiya، kimyoterapiya، immunologiyaning muvaffaqiyatlari bilan bogʻliq. Gippokrat xavfli omalsmalar kelib chiqishida tashqi omillarga alohida ahamiyat bergan، bunda u bemorga ruhiy va jisman sifatlarini mujassamlashtirgan xrlda، har biriga xos (individual) yon-doshish kerakligini.

أبو علي بن سينو "Tib qonunlari" kitobida ozzining shaxsiy eksperimental va klinik tajribalari bilan birga oʻsmalarning kelib chiqishi، belgilari، ularni taniy olish va davolash usullarini qam bayon qilgan.

R. Virxovning hujayra patologiyasi nazariyasi tibbiyot، jumladan، Onkologiya tarixida keskin burilish yasadi.

Eksperimental Onkologiya ning asoschisi M. A. Novinskiy dunyoda birinchi boʻlib hayvonlarda xavfli oʻsmalarni biridanbiriga koʻchirib oʻtkazib، oʻsmalarning eksperimental shtammlarini hosil qilish uchchil N. N. Petrovning nazariy va amaliy Onkologiya ga qoʻshgan hissasi ulkan. Uning "Omalsmalar xaqida umumiy taʼlimot" (1910) monografiyasi Onkologiya tarixida shifokor-onkologlarning ilk dasturi boʻlib qoldi va omalsmalar haqidagi bilimlarning keng tarqalishiga olib keldi.

Omalsmalar، blastomalar - organizmdagi ozgargan va ozzining odatdagi shakli hamda funksiyasini yoʻqotgan (sifati buzilgan) hujayralardan iborat toʻqimalarning zoʻr berib oʻsib ketishi. O hsma hujayralari Oʻ.ga sababchi omillar toʻxtagandan keyin ham koʻpayaveradi.

أوسمالارني أونكولوجيا فاني أورغانادي. Xavfsiz (yetilgan) va xavfli (yetilmagan) Omalsmalar farq qilinadi. Xavfsiz Omalsmalar atrofdagi toʻqimani itaradi، suradi، baʼzan siqib qoʻyadi، lekin ularni yemirmaydi. شاففلي أوسمالار تيز ريفولانيب ، بوشكا toqimalarga أوسيب kirib ، ularni yemiradi. بوندا كون توميرارجا هام. Odatda، qon va limfa tomirlari devorining yemirilishi natijasida qon yoki limfaga tushgan oʻsma hujayralari turli aʼzo va toʻqimalarga metastaz beradi. Natijada Oʻsmalarning ikkilamchi tugunlari - metastazlar hosil boʻladi، yaʼni Oʻsmalar tarqalib ketadi. أوسملار بونونلي أولب تشلنما ، قتيدان أوسيب تشقادي (retsidiv beradi). Xavfsiz Omalsmalar metastaz bermaydi (tarmalmaydi)، ammo paydo boʻlgan joyiga koʻra hayot uchun xavfli boʻlishi (mas، miyada yoki nafas va hazm yoʻllarida boʻlsa، izni qiʻiishi Omalsmalar ning metastaz berishbermasligi va metastaz berish tezligi organizmning immunobiologik holatiga bogʻliq.